وقتی تفاهم کمیاب می شود

هر یک از همسران چه زن و چه مرد، مزایا و معایبی دارند. اگر انسان بخواهد فقط کمبودها را ببیند همیشه ناراضی است اما اگر کمبودها را به حساب ذخیره آخرت بگذارد، همیشه راضی و خوشحال است.

هر انسانی دنیایی بزرگ را در خود نهفته است و این که دو نفر همانند هم باشند، شدنی نیست. در دنیای امروز، از کلمه ی تفاهم بسیار یاد می شود، بعضی از دختر و پسرها برای ازدواج به تفاهم نمی رسند و بعضی دیگر به تفاهم رسیده و ازدواج می کنند، بعضی ها پس از چند سال ازدواج ، می گویند ما الان به عدم تفاهم رسیده ایم ، و می خواهیم از هم جدا شویم. حال سوال این است تفاهم در ازدواج چیست و چگونه حاصل می شود؟

شاید بتوان از تفاهم به «وجه مشترک» تعبیر کرد. گاهی دونفر در حدود هشتاد درصد فهم و تفکری یکسان دارند و در حدود بیست درصد هم اختلاف نظر وجود دارد.

نمی توان گفت به خاطر این اختلاف اندک، دو نفر با هم نمی توانند زندگی کنند. «تفاهم» مصدر باب تفاعل است و در دستور زبان عربی باب تفاعل بیانگر مفهومی طرفینی می باشد، بنابراین تفاهم به معنای درک متقابل و به فهم مشترک رسیدن است. دو نفر ممکن است در ابتدای امر، دو نوع تفکر صد درصد متفاوت نسبت به یک موضوع داشته باشند اما پس از شنیدن دلایل یکدیگر به تفاهم می رسند.

با این حال باید توجه داشت رسیدن به تفاهم صددرصد نه عملی است و نه رسیدن به آن ضروری، بلکه رسیدن به تفاهمی نسبی کفایت می کند. در زندگی خانوادگی هم چنین است، همسران در خانواده، با بیان نوع رفتارها و با شیوه های عملی، در بیشتر مسائل زندگی به فهم مشترک می رسند و در تفکر و اندیشه به مشترکات زیادی دست می یابند.
 
تفاهم والدین با فرزندان
بعد از ورود فرزند به کانون خانواده تا سنین بلوغ آموزش ها یک سویه است و در ضمن این آموزش ها اگر پدر و مادر در نوع آن توافق داشته باشند، آرام آرام فرزندان به تفاهم با والدین می رسند و به تدریج مانند آنها می اندیشند بعد از سنین بلوغ که سن بازتاب و گاه تهاجم است کمی استقلال رأی در فرزندان پیدا می شود و ممکن است نوع تفکرات فرزندان با پدر و مادر متفاوت نماید.

در این میان هنر والدین آن است که این دو نوع تفکر را به هم نزدیک کنند و زمینه تفاهم را فراهم آورند. گام اول در این زمینه را باید والدین بردارند و بپذیرند که فرزندان آنها ، با نوعی از ادراکات جدید مواجه شده اند و اصرار بر این که تمام آنچه را که ما می فهمیم درست است و شما هم باید آن را بفهمید. معمولاً به نتیجه مطلوب نمی رسد.

 درک موقعیت جدید فرزندان باعث می شود والدین بتوانند با فرزندان خود سازگار شوند. بدین ترتیب بخشی از ادراکات، استدلالات و مبانی فکری و عملی به یکدیگر نزدیک خواهد شد. از آن جا که مسۆولیت فرزندان رعایت حسن خلق و برخورد احترام آمیز والدین است. آنها وظیفه دارند به اعتقادات و دیدگاههای والدین خود احترام بگذارند و در این راستا همسران باید بکوشند برای ایجاد تفاهم میان خود و فرزندانشان راهکارهایی جدی را پیش گیرند.

در مقابل فرزندان هم نباید توقع داشته باشند که پدر و مادر مانند آنها باشند و مانند آنها فکر کنند. در ضمن آموزش ها به فرزندان تفهیم شود که از والدین خود انتظاراتی متعادل داشته باشند. آنها باید بیاموزند که همیشه همه چیز مطابق میل آنها نخواهد بود و اگر چیزی مطابق میل آنها نبود الزاماً حق اعتراض ندارند.

در زندگی خانوادگی توجه به این نکته ضروری است که اگر انتظارات همسران متعادل گردد به طور طبیعی تفاهمی نسبی بین همه اعضای خانواده به وجود می آید.

در صورت نرسیدن به تفاهم، چه باید کرد؟
گاهی دیده می شود که میان زن و شوهر تفاهمی دیده نمی شود، هم مرد ناراضی است و هم زن رضایت ندارد. در این صورت وظیفه طرفین آن است که اولاً از درگیری اجتناب نمایند و ثانیاً برخورد بزرگوارانه را برگزینند؛ زیرا مطرح شدن اختلافات در زندگی آن هم به صورت امری دائمی باعث می شود که کانون زندگی به یک پایگاه جنگ و جدال تبدیل شود، و در نهایت خانواده که باید محل سکون و آرامش باشد به محل فرسایش تبدیل می شود.

باید توجه داشت که مشکلات زندگی در همه جا وجود دارد و در کنار نعمتهای بی پایان الهی، مشکلاتی هم هست. این مشکلات در کلاس درس دنیا از واحدهای درسی به حساب می آید. در زندگی دنیا سه نوع واحد درسی وجود دارد: عبادات، ترک معاصی، صبر بر ناملایمات، هر یک از همسران چه زن و چه مرد، مزایا و معایبی دارند. اگر انسان بخواهد فقط کمبودها را ببیند همیشه ناراضی است اما اگر کمبودها را به حساب ذخیره آخرت بگذارد، همیشه راضی و خوشحال است.

اگر به خاطر عدم تفاهم، دو انسان از هم جدا شوند هر یک از طرفین باید بدانند که وقتی با همسر دیگری ازدواج کنند، اگرچه ممکن است عیبهای فعلی وجود نداشته باشد، اما بی گمان عیب های دیگری وجود دارد؛ زیرا هیچ کسی بی عیب نیست، آنچه مهم است این که در زندگی، قناعت پیشه گردد و همسران به آنچه خدا عطا کرده است راضی و قانع باشند.

با وجود این باید توجه داشت که صرفا رضایت و قناعت، زمینه ساز تفاهم کامل نیست، بلکه بایستی همسران مهارت تفکر منطقی و گفتگوی سازنده را بیاموزند..

اگر تصور شود زندگی همواره همه چیز را به دلخواه ما پیش خواهد آورد، اشتباه خواهد بود. اگر چنین چیزی پیش آمد اتفاقی نیکوست اما اگر پیش نیامد باید راضی بود در صورت عدم تفاهم باید نهایت سعی و تلاش به کار برده شود تا تفاهم لازم ایجاد گردد و در غیر این صورت باید به عدم مفاهمه تن داد. انسان با کنار آمدن مقابل مشکلات و برخورد منطقی با ان آسوده می شود.

حضرت امیرالمومنین که سلام و درود خدا بر او باد می فرمایند:بدان که یک کار از دو حال خارج نیست یا چاره و حیله ای می توان برای آن به کار برد، پس باید چاره اندیشی کرد و اگر چاره ای ندارد باید در مقابل آن صبر پیشه ساخت.

سوالاتی که باید ازهمسرتان بپرسید

زن و مرد تفاوت‌های فراوانی با یکدیگر دارند

تفاوت های بین زن و مرد همیشه وجود داشته واست. اگر می خواهید شناخت مناسبی از همسرتان داشته باشید این سوالات را از او بپرسید.

زن و مرد تفاوت‌های فراوانی با یکدیگر دارند. زوج‌های زیادی را دیده‌ایم که بشدت به هم علاقه داشته‌اند، اما به دلیل آن‌که متفاوت بودن دیگری از خود را به درستی درک نمی‌کرده‌اند، نتوانسته‌اند برخورد مناسبی با هم داشته باشند و در نتیجه سوءتفاهم‌های پیش آمده، کارشان به جدایی کشیده است. حال آن که آن دو به راستی شیفته هم بوده‌اند و نداشتن درک متقابل، بینشان فاصله انداخته است.

نکاتی هست که هر زنی باید درباره شوهرش بداند. دانستن این موارد به او کمک می‌کند که بتواند نقش همسری‌اش را بهتر ایفا کند و نردبان ترقی را برای هر دو بگستراند. اگر شما در مقام یک زن، پاسخ این سوالات را می‌دانید، به شما تبریک می‌گوییم، زیرا نخستین قدم را برای خوشبختی خود و خانواده‌تان برداشته‌اید، اما اگر نمی‌دانید، تک‌تک آنها را با لحنی مناسب از شوهرتان در مواقع مناسب بپرسید و سعی کنید به کمک پاسخ او، در جهت درست یاری‌اش کنید. سوالات به این شرح‌ است:

ـ اهداف متعالی تو در زندگی چیست و من چگونه می‌توانم تو را در مسیر رسیدن به آنها یاری کنم؟
ـ از چه طریق می‌توانم به تو نشان دهم از این‌که شوهرم هستی خوشحالم؟
ـ آیا از من برخوردی می‌بینی که علاقه من به خودت را زیر سوال می‌برد؟
ـ‌ چه کارهایی می‌توانم بکنم تا تو در خانه‌مان احساس راحتی و آرامش بیشتری بکنی؟
ـ چه رویاهایی در دل داری که احساس می‌کنی من با آنها ساز موافق نمی‌زنم؟ چگونه می‌توانم در جهت نیل تو به آن مقاصد، یاری‌ات کنم؟
ـ به نظر تو ما از چه روش‌هایی می‌توانیم به نحو بهتری با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم؟
ـ به نظرت چه موانعی بین وصل من و تو به بالاترین آرمان‌هایمان وجود دارد؟ من چگونه می‌توانم به نوبه خود به تو کمک کنم که این موانع را از سر راه برداریم؟
ـ از نظر تو آیا ما در جایی قرار داریم که باید باشیم؟ اگر نیستیم، به من بگو باید چه کنیم تا به آن مقام برسیم؟
ـ آینده‌مان را به چه شکل می‌بینی‌؟ باید چه کارهایی انجام دهیم تا آینده‌ای زیباتر در انتظارمان باشد؟
ـ چگونه می‌توانم به تو نشان دهم که به تو در تمام مراحل زندگی اعتماد دارم؟

بله؛ این سوالات را به زبانی مناسب از شوهرتان بپرسید و به کمک پاسخ‌هایی که دریافت می‌کنید، در جهت خوشبختی هر دو نفرتان بکوشید. زن و شوهری که در این موارد با یکدیگر توافق داشته باشند، گام نخست برای شکل دادن یک زندگی سالم و آشیانه فرزندانی خوب و موفق را برداشته‌اند.

مقایسه همسر می‌تواند هم برای مرد و هم زن مشکل ایجاد کند

همسر من خیلی خوب است. خصوصیات رفتاری خوبی دارد، اما ازنظر درآمد با شوهرخواهرم فرق دارد. هیچ‌وقت نمی‌تواند مثل شوهرخواهرم پولدار باشد.

گاهی در زندگی پیش می‌آید که زنان همسرشان را ازنظر مالی با همسر سایر اقوام و آشنایان مقایسه می‌کنند. شاید در نگاه اول این مقایسه به نظر بد نباشد. بعضی‌ها این نوع مقایسه را روشی می‌دانند برای تلاش بیشتر شوهرانشان در جهت به‌دست آوردن رتبه‌های مالی بالاتر، اما واقعیت این است که عملکرد مقایسه‌ای در زندگی مشترک به تخریب احساسات زن و شوهر منجر شده و زندگی را روبه سردی متمایل می‌کند.

از زندگی چه می‌خواهید؟
شما باید سطح انتظارات و خواسته‌هایتان را از زندگی مشخص کنید و به این آگاهی برسید که از زندگی چه می‌خواهید؟ و بعد از این‌که خواسته‌هایتان را مشخص کردید، سطح توانایی‌ها و امکاناتتان و میزان منطقی‌بودن آن‌ها را بسنجید. اگر شما بتوانید سطح خواسته‌ها و انتظاراتتان را با شرایط حاضر متعادل کنید، مسلماً از نگرانی‌هایتان کم می‌شود. آن‌چه که باعث می‌شود دست به مقایسه بزنید، نداشتن هدف مشخصی برای زندگی‌تان است. زندگی شما منحصر به خود شماست و نباید اجازه بدهید اطرافیان و شرایط آن‌ها بر زندگی مشترک شما اثر سوء بگذارد.

لطفاً به خاطر بیاورید:هروقت در زندگی‌تان دچار مقایسه مالی شوهرتان با سایر مردهای اقوام و آشنایان شدید، خوب است به خاطر بیاورید که شما همسرتان را انتخاب کرده‌اید و به او «بله» گفته‌اید. او روز اول تمام شرایطش را برای شما گفت و شما با تفکر او را انتخاب کردید.

در نظر داشته باشید:تفاوت‌های فردی یکی از اصول مهمی است که همه ازجمله زن و شوهر باید به آن توجه داشته باشند. هر انسانی در کنار جنبه‌های مثبت، نقاط ضعفی نیز دارد و تمرکزکردن بر جنبه‌های منفی و غفلت از جنبه‌های مثبت طرف مقابل، می‌تواند روابط را خراب کند؛ مقایسه نقاط منفی هر شخص با نقاط مثبت دیگران، ضربه جبران‌ناپذیری به افراد می‌زند.

 پیامدهای مقایسه همسرتان با دیگران
مقایسه همسر با سایر مردها می‌تواند برای هر دو طرف رابطه، یعنی هم مرد و هم زن مشکل ایجاد کند. مقایسه‌های نادرست این مشکل را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود همسرتان در نظر شما وجهه پایین‌تری پیدا کند، و لذا از جهت ذهنی نمی‌توانید او را بپذیرید و رفته‌رفته ممکن است نسبت به او سرد شوید. این سردی در رابطه، ممکن است به همه ابعاد زندگی وارد شود؛ از طرف دیگر این مقایسه‌های اشتباه، برای شوهرتان هم مشکل‌ساز می‌شود. ممکن است شوهرتان احساس کند همسرش او را آن‌طور که هست نپذیرفته و از او راضی نیست و درنتیجه سرخورده می‌شود و به افسردگی و نارضایتی از زندگی مبتلا می‌شود.

وقتی خانمی در ذهن خود شوهرش را با سایر اقوام و آشنایان مقایسه می‌کند، کم‌کم نسبت به همسر خود بی‌میل و رغبت شده و این بی‌میلی جرقه اختلافات و مشکلات درون‌خانواده‌ای را روشن خواهد کرد. به‌مرورزمان کار به‌جاهای باریک کشیده شده و حریم‌ها شکسته می‌شود و مرد و زن به یکدیگر احساس دلگرمی نمی‌کنند. روزبه‌روز از هم بیشتر فاصله می‌گیرند و درنهایت حضورشان برای یکدیگر بی‌تفاوت می‌شود. از طرفی مقایسه‌کردن شوهرتان با سایر مردان فامیل و میزان دارایی‌های آن‌ها و شرایط مالی‌شان ممکن است باعث بروز نابه‌سامانی بیشتر در زندگی‌تان شود و همسرتان را در مسائل مالی و اقتصادی به سمت رشوه‌خواری، ریسک غیرمعقول اقتصادی و سوق دهد. از سوی دیگر مقایسه مالی ممکن است باعث ایجاد حسادت، از دست‌دادن اعتمادبه‌نفس، کاهش عزت مرد زندگی‌تان شود و از این طریق عامل بروز دعوا و پرخاشگری در محیط خانه و از بین‌ رفتن آرامش زندگی‌تان بشود.

همسرتان را با دیگران مقایسه نکنید

 همدلی به‌جای مقایسه
به‌جای ضربه‌زدن به زندگی و آرامش زندگی‌تان، با شوهرتان همدلی کنید! به او بگویید که قدر زحماتش را می‌دانید و متوجه تلاش‌های او برای زندگی مشترکتان هستید. جمله‌های شما او را به زندگی دلگرم خواهد کرد. درک متقابل شما به‌عنوان یک همسر می‌تواند بهترین عاملی باشد برای ایجاد انگیزه و فعالیت بیشتر شوهرتان. شاید چندبار گفتن این حرف‌ها در طول یک هفته، تکراری به‌نظر برسد، اما شما می‌توانید با شگردهای خاص زنانه‌تان، با نامه نوشتن، با کلمات شیرین در قالب یک پیامک تمام این حرف‌ها را بارها و بارها به همسرتان بگویید بی‌آنکه او احساس کند حرف‌های شما تکراری است.

توجه به جنبه‌های مثبت زندگی‌تان
به‌جای مثال‌زدن زندگی این‌وآن، بهتر است به زندگی خودتان فکر کنید و این‌که چطور با کمک‌های هم یک زندگی نوپا را شکل دادید و روزبه‌روز پیشرفت کردید. به تمام وسایل و چیزهای جدیدی که در طول مدت ازدواجتان برای یکدیگر خریده‌اید فکر کنید، به تمام مسافرت‌ها و باهم بودن‌هایتان، به روزهای شیرینی که در کنار هم سپری کرده‌اید. به خصوصیت‌های مثبت همسرتان توجه کنید. به همان چیزهایی که باعث شد تا شما او را از بین همه خواستگارهایتان انتخاب کنید و تا برای یک‌عمر زندگی‌تان را با او شریک شوید.

شکر بخاطر شرایط فعلی
وقتی شما مدام همسرتان را با دیگران مقایسه می کنید و کمبود های مالی تان را پر رنگ می کنید در حقیقت نعمت هایی که دارید را نمی بینید و شکر گزار نیستید. داستان زیر را بخوانید شاید تصمیم گرفتید بجای دیدن نعمت های دیگران نعمت های خود را ببینید و شکر گزار ی کنید:

روزی حضرت داوود (علیه ‌السلام) از خداوند متعال در خواست کرد تا همنشین خود در بهشت را ببیند. خداوند همنشینش را به وی معرفی کرد و داوود نبی همراه فرزندش سلیمان به دیدار او رفتند. حضرت می ‌خواستند بدانند که ویژگی‌ های ممتاز این فرد چیست که هنشین او در بهشت شده است. وقتی به خانه‌اش رسیدند دیدند خانه ‌ای بسیار ساده و  محقّر دارد. از همسرش سراغ او را گرفتند که گفت: «برای شکستن هیزم به جنگل رفته است». آن‌ ها به دنبالش رفتند که دیدند پشته‌ ای هیزم بر دوش گرفته و برای فروش آن به بازار می ‌رود. هیزم ‌ها را فروخت و با پول آن مقداری گندم خریداری کرد.

حضرت داوود جلو رفت و بعد از سلام، خود را معرفی نمود. مرد که از دیدن داوود نبی در پوست خود نمی ‌گنجید با اشتیاق به روی مبارک پیامبر الهی می ‌نگریست و از این‌ که افتخار هم صحبتی با پیامبر بزرگ الهی شامل حالش شده اظهار خشنودی نمی ‌نمود.

حضرت داوود خواست که مهمان مرد شود و مرد هم با خوشحالی آن ‌ها را به خانه‌ اش دعوت نمود و با یکدیگر به سمت خانه ‌ی مرد به راه افتادند. مرد گندم‌ ها را آرد کرد و بعد از تهیه‌ی خمیر، چند قرص پخت نمود. سفره‌ ای پهن کرد. درون سفره سه قرص نان و مقداری آب بود. با یکدیگر مشغول صرف غذا شدند. مرد، هر لقمه ‌ای بر می ‌داشت، «بسم الله» می‌ گفت و وقتی لقمه ‌ها را می ‌خورد، «الحمد لله» بر زبان جاری می ‌نمود. وقتی غذا تمام شد دست به سوی آب برد و آب را هم بدین منوال میل نمود. آن‌ گاه دست به آسمان بلند کرد و چنین گفت: 

خدایا! به چه کسی همانند من نعمت دادی! چشم و گوش و بدن سالم به من دادی. درخت‌ های جنگل را روزی من کردی در حالی که کاری برای آن‌ ها انجام نداده بودم. وقتی هیزم‌ ها را به بازار بردم، بر دل شخصی انداختی تا هیزم ها را از من بخرد و اگر چنین نمی ‌کردی، هفته ‌ها هم می‌نشستم کسی از من نمی‌ خرید. با پول آن گندمی خریدم که دیگری آن را کاشته بود و کاری برای آن انجام نداده بودم… مرد آن ‌قدر گفت وگفت تا اشک بر چشمانش حلقه زد.
حضرت داوود که به راز تقرب او به درگاه  الهی پی برده بود به فرزندش سلیمان فرمود: «پسرم در تمام عمرم بنده ‌ای به این شگرگذاری ندیده بودم!» بحارالأنوار جلد۱۴، صفحه ی۴۰۳و ۴۰۴٫
منبع: تبیان